Information

Faites vos démarches en ligne : https://yvoir.guichet-citoyen.be/

Ga naar inhoud. | Ga naar navigatie

Navigatie

Navigatie
Navigation menu
U bent hier: Home / Loisirs / Toerisme / Toerisme website / Erfgoed / Architectuur / Burgerlijk Erfgoed
Document acties

Burgerlijk Erfgoed

De Belle Epoque van de Villas uit de Maasstreek   (Text door H. ETIENNE)

De lijn Namen - Dinant werd officieel ingehuldigd op 10 oktober 1862 voor reizigersverkeer. In deze heroïsche tijden duurde het traject van 28 km tussen de twee steden nog een uur, ondanks een "makkelijk" profiel met de stroom mee, vanwege de bescheiden kracht van de stoomlocomotieven uit die eeuw.

Op het scharnietpunt van de 19de-20ste eeuw, in zijn economische, sociale en culturele context, werd de Boven-Maas door de bourgeoisie voorgesteld als zijnde een vakantieoord.

Verschillende artiesten herontdekken het landschap, de rivier en de Maasreliëfs (zie vooral de viering van artiestenkolonie, met Félicien Rops). De medische populariteit van de "buitenlucht" zorgt voor de ontluiking van het sanatorium, villa's en hotels. de politiek van Léopold II wilt de rol van de Dinantse regio stimuleren op het gebied van vakantieoorden (casino, pleziervaarten).

Chalets genaamd, landhuisje volgens de terminologie van de eeuw, beschikten deze bouwsels over een evidente symbolische functie. Verschillende eigenaars kozen voor de benaming "kasteel ".

Verschillende villa's werden slechts tijdens bepaalde seizoenen bewoond. Verschillende families uit de bourgeoisie verbleven er enkel tijdelijk, tijdens de zomerperiode en soms zelfs tot aan de herfst, tijdens de oogst en het begin van het jachtseizoen.

Ze verlieten hun villa en bezittingen daar wanneer het koude seizoen voor de deur stond.

Welke levenswijze brengt dit met zich mee? Welke vrijetijdsactiviteiten hebben deze rijke mensen? De mogelijkheden om te wandelen, vrij of begeleid, en om het monumentale en natuurlijke erfgoed te ontdekken, maakt de nieuwsgierigen erg blij. Wandelen wordt verheft tot levenskunst. Het tennis, een sport die van buiten Manche kwam, krijgt volgelingen onder de rijken. De velden zijn nog niet ruim beschikbaar. Slechts enkele privé-parken beschikken over zo'n infrastructuur. Het wielrennen kent een opmerkelijke opwelling. Aan het begin van de 20ste eeuw verschenen de eerste auto's en dus ook de eerste rally's. Meer rustgevend is het vissen. De zomergasten genieten van de waterpret, de vijvers en het kanoën. Verschillende families beschikken over een kano die ze daar doopten. De wedstrijdkano's met lage kosten voor optuiging en onderhoud aantrekken vooral de jonge waterratten aan.

Het leven in beperkte kring is een belangrijk onderdeel van plezier; men toont er zijn comfort aan uitgekozen vrienden, of men geniet er met de familie van de geweldige tuinen of van de welkome schaduw op een gezellig terras. Mijnheer, soms mevrouw, was er niet vies van om de tuindershandschoenen af en toe aan te trekken. Wanneer het eenvoudige plezier begintte vervelen, genoten de rijken van ander, meer stedelijk, plezier zoals spelletjes of mondaine avondjes in een groot restaurant.

Het decor en de vormen: Het bekijken van de architectuur van deze villa's uit de Maasstreek leidt tot een eerste vaststelling : de inspiratie van de lokale, traditionele stijlen. Kruisramen of vensterkruisen, vakwerk, hoog zadeldak of wagendak, symbolisch torentje... Alle vormen doen denken aan de voorbije eeuwen. Indien men de stijl van de villa's in één woord moet samenvatten, dan is dit zeker neo-traditionneel ". Dat is de reden waarom bijvoorbeeld de Art Nouveau, die een bloei kende aan het eind van de 19de eeuw en aan het begin van de 20ste eeuw, haar plaats niet heeft ingenomen in deze constructies. Horta zelf, speerpunt van stroming en ontwerper van acht landshuizen in België, liet het ontwerp op een lager pitje staan aangezien de decoratieve onstuimigheid van de stad hier niet op zijn plaats was.

Uiteraard waren de materialen overeenkomstig en afkomstig uit de ondergrond of de regionale grond : de baksteen, kalk- of zandsteen, leisteen en hout. Nieuwe materialen, zoals metaal, namen slechts zelden deel aan de compositie van de huizen en edele materialen, zoals marmer, werden discreet gebruikt.

Maar er bestaat zeker een verfijnde decoratieve smaak, vooral door het gebruik van kleuren die een extreem belangrijke rol spelen. Alles is gekleurd, tot aan de dakpannen die groen of geel zijn. De muren uit baksteen worden vaak geschilderd, wanneer er geen verschillende schilderstroken worden uitgelijnd door panelen of geblokte stenen. Wanneer de façade werd opgetrokken uit blokstenen, dan worden zandsteen en kalksteen afgewisseld, in dezelfde kleurschakering. Ook het houtwerk, zeer aanwezig in balkons, gaanderijen, afdaken, wordt geschilderd, maar nooit gevernist ook niet " natuurlijk ".

De versiering is afkomstig uit de behandeling van de materialen, hun gebruik of hun afwisseling en kleuren. Versiering is niet gangbaar. Geen graffito, maar af en toe een zonnewijzer of de naam van de villa in een keramieke paneel en de rest blijft uitzonderlijk.

Het plan van de woningen is vaak vierkant ; zo wordt de L niet in aanmerking genomen a fortiori de U. Een toren met hoog wagendak wordt met een hoek toegevoegd. Op de wijnkelder, bijna buiten de grond, bevinden zich 2 handige verdiepingen onder het dak met zolderramen. Het zicht was begunstigd, zonder oriëntatie of blootstelling aan de zon zoals we dit vandaag zien, door verschillende terrassen, balkons en ramen die naar alle kanten opengingen.